Quái vật là một sự thay đổi hoàn toàn phong cách của người đoạt giải Nhất Văn học tuổi hai mươi lần 3 -Trần Thị Hồng Hạnh. Nếu Bài học đầu tiên hiền lành, Chuyện của nhóc Bill yêu thương thì Quái vật lại kỳ dị, lãng mạn và day dứt, đầy ám ảnh…

Một cách nhìn đời tỉnh táo và giễu cợt

 Trong lời tựa, nhà báo Nguyễn Thi Thanh Phúc viết: Chỉ có nhân vật chính là mang cái tên ngắn gọn B., còn lại các nhân vật khác đều không có tên, tác giả chỉ gọi bằng đại từ nhân xưng như “gã”, “hắn”, “ả” hay lịch sự hơn là “cô sinh viên”…, thoạt nghe thì cái tên Quái vật có vẻ ma quái nhưng đọc gần 200 trang viết của nhà văn Trần Thị Hồng Hạnh thì Quái vật rất đời.
 
Bắt đầu từ nhân vật chính là cô gái 30 tuổi, sống một mình trong căn hộ chung cư thuê, ít bạn bè, thường chiêm nghiệm cuộc sống một mình. Chuyện xảy ra kể từ khi cô phát hiện mình có con mắt thứ ba sau gáy. Về mặt thẩm mỹ thì không ảnh hưởng gì nhiều nếu cô dùng tóc che nó đi nhưng kể từ khi có con mắt này, cô lại thấy mình có đến hai linh hồn cùng trú ngụ trong một thể xác.
 
Nhân vật chính nhìn những người xung quanh bằng cái nhìn đầy hài hước. Cuộc đời có quá nhiều thứ không vui để khi nhìn đời bằng con mắt tỉnh táo thì cô trở thành khác biệt với nhiều người. Cô sống và làm việc bằng năng lực của mình, ghét sự nịnh bợ, luôn thẳng thắn. Nhưng cũng chính vì tỉnh táo quá mà cô luôn bị tách rời khỏi cộng đồng để đôi khi lại lang thang theo một linh hồn khác lãng mạn hơn, bay bổng hơn. Nhưng cô cũng chỉ lãng mạn khi không có con mắt thứ ba soi xét. “Nó” là thứ làm cô vừa sợ hãi, vừa thích thú vì “nó” có khả năng đọc được suy nghĩ của người đối diện, mà đa phần là những suy nghĩ không tích cực. Và vì thế, chủ nhân của nó luôn cảnh giác cao độ với người xung quanh…
 
Sau Chuyện của nhóc Bill, Trần Thị Hồng Hạnh tiếp tục “lạ” với tiểu thuyết Quái vật. Từ cậu bé mới chào đời biết “nói” với xung quanh, kể cả loài vật, đến lần này là một cô gái hiện đại với những “chứng bệnh” của thời đại là một quãng cách biệt về bút pháp nhưng thống nhất về phong cách. Càng viết, Trần Thị Hồng Hạnh càng làm độc giả từng yêu mến Bài học đầu tiên (tác phẩm đoạt giải Nhất Văn học tuổi Hai mươi lần thứ 3) bất ngờ. Dường như với chị, những điều bình thường trong cuộc sống đều được chị nhìn ở những góc độ tỉnh táo, pha lẫn chút giễu cợt: giễu cợt chính mình và giễu cợt cuộc đời. Những nhân vật trong Quái vật được miêu tả chân thực đến mức khi đọc, độc giả có cảm giác như mình đã gặp họ ở đâu đó ngoài đời. Mỗi tâm tình của nhân vật chính, những nỗi cô độc,muộn phiền đều thể hiện rất chính xác tâm thế hoài nghi và hoang mang của những người trẻ loay hoay trong lòng một đô thị lớn mà tình người ngày càng trở nên khan hiếm, con người quá dễ bị tổn thưong. Tôi tin sẽ không ít người trẻ thấy thấp thoáng tâm tình mình trong ấy. 
 
Cảm nhận về sự cô đơn
 
Đọc xong Quái vật, nhà văn trẻ Hà Thủy Nguyên nhận xét: Ẩn trú trong “tôi” là “nó”. Ẩn trú trong “nó” là “tôi”. “Tôi” và “nó” tuy hai mà là một. “Tôi” gọi “nó” là một thứ “quái vật”. Nhưng không biết giữa “tôi” và “nó”, đâu mới là “quái vật”. Cuộc sống ngàn đời nay, trong mỗi con người đều có “tôi” và “nó”. Cuộc đấu tranh của con người là cuộc đấu tranh giữa “tôi” và “nó”. Cuộc sống hiện đại với vòng xoáy sâu hun hút càng khiến cho cuộc tranh đấu này quyết liệt hơn, dữ dội hơn. Con người dần trở thành một thứ “quái vật” xa lạ với cuộc sống.
 
Một cảm giác rất lạ khi đọc Quái vật là cảm giác cô đơn và bất lực. Bất lực vì muốn vùng thoát khỏi để đạt tới tự do. Cô đơn vì không hiểu đâu mới là con người của mình. Cô đơn ngay cả khi ở với một kẻ cô đơn khác. Cô đơn trở thành một căn bệnh cố hữu của con người. Mỗi người đều có một tâm trạng cô đơn riêng.
 
Mỗi chúng ta đều là một thứ “quái vật”, chẳng con “quái vật” nào giống con “quái vật” nào. Quá trình biến đổi của mỗi chúng ta là quá trình biến đổi từ con người thành “quái vật” rồi lại đi ngược lại quá trình ấy để trở thành “con người”.

Nhà văn trẻ Trần Thị Hồng Hạnh

Trích đọan
 
"...Có đêm, tôi còn đi ngủ với chiếc váy đẹp nhất của tôi. Đêm khác, tôi đi ngủ với một quần jean và áo pull. Cũng là bộ đồ đẹp nhất của tôi.
 
Tôi chưa bao giờ tiết lộ với ai điều bí mật này. Bởi vì một lẽ đơn giản, tôi sợ họ cười. Tôi rất sợ người ta nói mình là quái vật. Tôi vốn dĩ đã chứa đựng quá nhiều thứ để người ta nghĩ và tin mình là quái vật thì không nên tăng cường thêm nữa.
 
Chuyện tôi thích mặc đồ đẹp khi ngủ thực ra cũng đơn giản thôi.
 
Sẽ thật là kỳ lạ nếu bạn biết rằng, trước đó, tôi thích không mặc gì khi đi ngủ. Không mặc gì có nghĩa là nude ấy. Tôi không thích nói tuột ra mọi thứ, vì nó kém nhã nhặn.
 
Tôi đã từng thích thú lắm với chuyện không mặc gì. Không phải là để làm Ms Ready. Mà chỉ là cảm giác không vướng bận bất cứ một thứ gì trên người dễ giúp tôi thiền. Cơ thể không vướng bận, đầu óc không vướng bận.
 
Tôi từng nghĩ đến một gian phòng thiền, mà ở đó, người ta không mặc gì, ngồi trong ánh nến lung linh, nam thiền với nam, nữ thiền với nữ, không chấp nhận gay và les. Như vậy là an toàn, không có tình dục. Chỉ có người với người, cơ thể với cơ thể, ý niệm với ý niệm. Không có vướng bận hình thức. Cũng không có vướng bận nội dung.
 
Thế nhưng, mọi ý nghĩ đó và thói quen đó đã lập tức tiêu tan khi tôi đọc một bản tin: sau một cuộc động đất, có hàng chục người chết. Ở V., người ta không quan tâm đến động đất và chưa ai từng cảnh báo về việc động đất. Nhưng động đất là điều có thật. Và nếu động đất xảy ra ở S., nơi tôi đang sống, một đô thị hơn 10 triệu dân của đất nước V., thì tôi rất không muốn sẽ được phát hiện trong một trạng thái trần truồng.
 
Chính vì thế mà tôi đã quyết định sẽ mặc toàn đồ đẹp để đi ngủ. Nếu có động đất xảy ra, tôi sẽ được phát hiện dướp lớp đất đá bê tông đổ nát là một cái xác mặc đồ đàng hoàng.
 
Một cái xác có và biết mặc đồ đẹp.
 
Điều ấy thú vị hơn nhiều so với một cái xác nude và sẽ bị người hiếu kỳ bình phẩm về eo, mông, ngực... "

Theo danong