"Dù sao thì trong các phương tiện lưu thông, xe máy vẫn là thứ rẻ nhất và hơn thế nữa, cơ động nhất. Thử nghĩ xem, Che Guevara mà dùng một chiếc xe hơi lên đường, có lẽ sự gần gũi của ông với những số phận dọc đường đã không như khi đi chiếc xe máy cà tàng. Cái nhìn của người phơi mặt ra hít bụi đường, sương gió, mưa tuyết chắc chắn là khác so với ngồi sau vôlăng...".

Ðấy là Nguyễn Trương Quý - một người yêu Hà Nội tự nhiên, một người luôn "đi xe máy như một cảm hứng" - luận về chiếc xe máy - phương tiện thông dụng nhất của cư dân đô thị Việt Nam hôm nay.

Vẫn là chàng Trương của ba tập tản văn "đậm đặc chất thị dân", chính xác hơn là chất "Hà Nội thời mở rộng":Tự nhiên như người Hà Nội, Ăn phở rất khó thấy ngon và Hà Nội là Hà Nội; Xe máy tiếu ngạo- tập tản văn thứ tư của chàng kiến trúc sư viết văn duyên dáng này tràn ngập chi tiết nhỏ bé, vặt vãnh mà tinh tế, lấp lánh của đời sống thường nhật.

Từ giỏ hoa ngất ngưởng mà vẫn tỏa hương của một chị hàng hoa bán rong đến cảnh một gia đình bốn người chia nhau một suất KFC trên xe máy, từ niềm vui khốn khổ của anh chàng tuổi trẻ sành điệu dành dụm mua được chiếc Vespa cổ đầu tiên đến nỗi thờ ơ với những chiếc xe rất xịn sau này, vì chúng vẫn chỉ là... xe máy, Nguyễn Trương Quý đều gói ghém một cách nhẹ nhàng và khéo léo trong những bài viết dài vừa đủ thành một câu chuyện xinh xinh, nhưng lại rất tiết chế liều lượng vừa đủ để đọc, để nhớ, trong thời buổi văn chương báo chí đều phải chạy đua với các trang mạng, với Facebook, blog.

Sức hấp dẫn nhẹ nhàng mà khá bền (cho đến giờ phút này đã là tám năm từ khi Quý ra mắt tập tạp văn đầu tiên) của Nguyễn Trương Quý có lẽ còn ở sự hài hước nhẹ nhàng và nhân hậu của một công dân trẻ với đầy đủ trách nhiệm xã hội của mình - dù không hề lên gân hay tỏ ra như vậy.

Từ chuyện xe máy, không khó lắm để nhận ra những suy tư của một người trẻ về giao thông đô thị, về kinh tế thị trường và số phận của những cư dân bên lề đô thị mới, về sự lạnh lùng hay thói vô cảm đi kèm với tốc độ giao thông mỗi lúc một nhanh, và cả chất thơ khi chàng trai phố say sưa tả những con đường đi "phượt" khắp mọi miền đất nước của mình...

Vì thế đọc Quý rồi, hãy lên đường và cười với nhân gian, ít nhất bạn cũng sẽ giống Che Guevara ở điểm: cùng đi bằng... xe máy.

THU HÀ